రాజస్థాన్ (భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు INDIAN STATES & UNION TERRITORIES)

   (భారతదేశ రాష్ట్రాలు, కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు INDIAN STATES & UNION TERRITORIES) రాజస్థాన్

అవతరణ: మార్చి 25 1948లో రాజస్థాన్ యూనియన్‌గా, ఏప్రిల్ 18, 1948న యునెటైడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ రాజస్థాన్‌గా, ఏప్రిల్ 30 1949లో యునెటైడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ గ్రేటర్ రాజస్థాన్‌గా ఉండేది. తర్వాత నవంబర్ 1, 1956లో రాజస్థాన్ రాష్ట్రంగా ఏర్పడింది.

విస్తీర్ణం: 3,42,239 చ.కి.మీ.

రాజధాని: జయ్‌పూర్

జనాభా: 6,86,21,012

స్త్రీలు: 3,30,00,926

పురుషులు: 3,56,20,086

జనసాంద్రత: 201

లింగనిష్పత్తి: 926

అక్షరాస్యత: 67.06

స్త్రీలు: 52.66

పురుషులు: 80.51

మొత్తం జిల్లాలు: 32 (అజ్మీర్, అల్వార్, బన్స్‌వారా, బరన్, బార్‌మిర్, భరత్‌పూర్, బిల్‌వారా, బికనీర్, బుండి, చిత్తుర్‌గర్, చురు, దుసా, దోల్‌పూర్, దుంగర్‌పూర్, గంగానగర్, హనుమాన్‌గర్, జయ్‌పూర్, జయ్‌సల్మీర్, జలొర్, జలవార్, జున్‌జును, జజోధ్‌పూర్, కరోలీ, కోటా, నాగూర్, ప్రతాప్‌గఢ్, రాజసమండ్, సవాయ్ మాదోపూర్, సికార్, శిరోహి, టొంక్, ఉదయ్‌పూర్ )

మొత్తం గ్రామాలు: 39,753

పట్టణాలు: 222

కార్యనిర్వాహక వర్గం: ఏకసభ

శాసనసభ: సీట్లు 200

పార్లమెంట్

లోక్‌సభ: 25 (18 + 4 + 3) 

రాజ్యసభ: 10

ప్రధాన రాజకీయ పార్టీలు: బీజేపీ, ఐఎన్‌సీ, ఇండియన్ నేషనల్ లోక్‌దళ్, బీఎస్పీ, జేడీ-యు, సీపీఐ-ఎం, లోక్‌జనశక్తి, రాజస్థాన్ సామాజిక న్యాయ మంచ్ 

హైకోర్టు: జోధ్‌పూర్. హైకోర్టు బెంచ్ జయ్‌పూర్‌లో ఉంది.

ముఖ్యభాష: రాజస్థాన్, హిందీ, గుజరాతీ.

ప్రధానమతం: హిందూ, జైనం, ఇస్లాం

ప్రధాన నగరాలు: జయ్‌పూర్, కోటా, టొంక్, జోధ్‌పూర్, బికనీర్, గంగానగర్, పాలి, నాగుర్, ఉదయ్‌పూర్, బిల్‌వారా, సికార్, అల్వార్, సవాయ్ మాదోపూర్, జయసల్మిర్, అజ్మీర్, చిత్తర్‌గర్, జలోర్.

భారతదేశంలోనే పెద్దదైన థార్ ఏడారి రాజస్థాన్‌లోనే ఉంది.

నదులు: లూని, బనాస్, కాళిసింధు, చంబల్, ఇందిరాగాంధీ నాహర్ కెనాల్.

పర్వతశిఖరాలు: ఆరావళి (గురుశిఖార్ శిఖరం-1722 మీటర్లు), అల్వార్ , సోజత్, మివార్, ముఖద్వారా పర్వతాలు.

సరస్సులు/రిజర్వాయర్‌లు: సంభార్ ఉప్పు సరసు, దిబార్ సరసు, గుదా, రానా ప్రతాప్ సాగర్, గాంధీ సాగర్, మండోర్.

జాతీయపార్క్‌లు: సరిస్కా పులుల అభయారణ్యం- అల్వార్, కియోలాడియో గనా నేషనల్ పార్క్.

ఖనిజాలు: జింక్, ఎమరాల్డ్, గ్రానైట్, జిప్సమ్, వెండి ఖనిజం, ఆస్‌బెస్టాస్, పాలరాయి, ఫైలస్సర్, మైకా, రాక్ పాస్పెట్, ఎర్రరాయి.

పరిశ్రమలు: బట్టలు, ఉన్ని వస్త్రాలు, చక్కెర, సిమెంట్, గాజు, సోడియం, ఆక్సిజన్, అసిటలైన్ యూనిట్స్, పురుగు మందులు, లెథర్ వస్తువులు, ఉన్నీ కార్పెట్లు, రాజస్థాన్ హస్త కళలు మొదలైనవి.

వ్యవసాయోత్పత్తులు: జొన్న, సజ్జ, మొక్కజొన్న, గోదుమ, పప్పుదినుసులు, నూనెగింజలు, పత్తి, చెరకు, పొగాకు

రోడ్ల పొడవు: 1,86,806 కి.మీ.

రైల్వే లైన్‌పొడవు: 6,228 కి.మీ

ప్రధాన రైల్వేస్టేషన్లు: జయ్‌పూర్, జోధ్‌పూర్, కోటా, బికనీర్, సవాయ్ మాదోపూర్, భరత్‌పూర్.

విమానాశ్రయాలు: జయ్‌పూర్, జోధ్‌పూర్.

నృత్యం: కాయల్, గుమర్, పనిహరి, ఛారీ, కచ్చిఘోరీ.

పండుగలు: దీపావళి, విజయదశమి, హోళీ, తీజ్, గానాగర్, ఉర్స్ ఆఫ్ అజ్మీర్ షరీఫ్ అండ్ గొలియాకోట్, క్రిస్టమస్.